రోజూ దైనొందిన పనులతో వుక్కిరిబిక్కిరిగా పనులు చేస్తుంటాం కదా. యింటి పని. వుద్యోగం. చుట్టాలు. బంధువులు. అప్పుడప్పుడూ స్నేహి తులు... అలానే రోజులు వారాలు నెలలు సంవత్సరాలుగా యిలా రొటీన్‌ గా జీవితం పరిగెడుతుంటుంది. మనం నిరంతరం పైపై పొరల్లో జీవిస్తూ యిలా చుట్టూ జీవితానికే మన సమస్త యింద్రియాలని అప్పగించేస్తే...  మన లోకి మనం తొంగి చూసుకునే సమయానికి చోటుండదు. మనకి  సంతో షాన్ని యిచ్చేవి,  వుల్లాసాన్ని యిచ్చేవి,  ధైర్యాన్ని యిచ్చేవి  మనకంటూ మనకి కొన్ని  యిష్టమైన విషయాలు వుంటాయి. జీవితపు  వివిధ దశల్లో మనం  వొక్కో యిష్టాన్ని మనకి తెలియకుండానే వదిలేసుకుంటాం.

పెళ్లయ్యాక చాల మంది  స్త్రీలు తమకి చాల యిష్టమైన  విషయాలని అత్త వారింటికి అనుగుణంగా వదిలేసు కుంటారు. వుదాహరణకి పెళ్లి కాక ముందు బెండకాయ, వంకాయ పులుసు యిలా పులుసు కూరలు యిష్టపడే అమ్మాయి అత్తగారింట్లో లేదా తను  పెళ్లిచేసుకున్న వ్యక్తికి అవి తినే అల వాటు లేకపోతే వాటిని వండటం మానేసి అతనికి యిష్టమైన వంకాయ వేపు డు వండుతూ ఆ యా  వంటలకి అలవాటు పడుతుంది. ఆలా అనేక యిష్టా లు  ఆసక్తులు తన జీవితం నుంచి యెప్పుడు జారిపొయాయో కూడా గుర్తు వుండదు.

పని చెయ్యటం మనకి త ప్తిని యిస్తుంది. యిష్టమైన పనిని చెయ్యటం సంతప్తిని యిస్తుంది.యిష్టం లేకుండా తప్పదు అని నీరసంగా  పని చెయ్య టం మొదలు పెడితే జీవితం యెక్కడేసిన గొంగళీ తరహాలో అక్కడే యే యెదుగూ బొదుగూ లేకుండా వుంటుంది.           

మనకోసం మనం రోజులో కాసేపైనా అట్టే పెట్టుకోపోతే మనసుకేం వుల్లాసంగా వుండదు.

ముఖ్యంగా నిరంతరం ఘర్షణలు నేరాలు అశాంతి అభద్రత లాంటి విషయాలతో ముడిపడి పనిచేయాల్సి వచ్చినప్పుడు చాల  stress strain లో వుద్యోగాలు చేసే వారికి వారికి తెలియకుండానే కొన్నాళ్ళకి నిరాశక్తకి నిర్లిప్తతకి లోనవుతారు.

యెలా మనలని మనం కొత్త అనుభవాల పూలగుత్తిగా మలచుకుంటాం. మనందరికీ యెన్నో యెన్నెన్నో వూహలుంటాయి. వూహలు లేని బాల్యమే వుండదు కదా. చిన్నప్పుడు మనం రాకుమారుడు  రెక్కల గుర్రం యెక్కి ఆకాశంలో యెగిరొచ్చి రాక్షసుడిని హతమార్చేడు...  రాజ్యాన్ని తిరిగి పొందాడు రాకుమార్తెని  వివాహమాడాడు యిలా  కథలు విన్నప్పుడు మనకి  రాజ్యం రాకుమారీ యివేం  పట్టవ్‌... మనం వూహల్లో యెగిరే గుర్రం యెక్కినట్టు మేఘాల్లో తేలిపోతున్నట్టు యిలా  బాల్యపు కుతూహలం మేఘాలతో యెన్నెన్ని ప్రయాణాలని యెంతెంతో దూరాలని తన వూహల్లో చేసేదో కదా.

కొంచెం పెద్దయ్యాక మన వూహలకి సినిమాలు రెక్కలని యిచ్చేవి... వూహలకే రెక్కలొచ్చి యెగురుతున్నవి...అంటారు కవి. సినిమాలు చూసినప్పుడు వూటీనో స్విజ్జర్లాండ్‌  నో చూసినప్పుడు ఆ సౌందర్యానికి ముగ్ధులవుతాం. అక్కడికి వెళ్లి చూడాలనుకుంటాం. వెళతాం కూడా. అంతేనా ఆ కాసే పేనా... మరి మనతో నిత్యమూ వొక పూల వనాన్నో మంచులోయనో వాన మేఘాన్నో, వెన్నెల సముద్రాన్నో యెలా మనం మనతోనే యెలా వుంచుకోగలం. అసలు వీలవుతుందా.          

ఆహారపు అలవాట్లులానే వూహలు వ్యక్తిగతం. కానీ కొన్ని వూహలు యూనివర్సల్‌. పెద్దగా ఖర్చుతో కూడినవి కాదు.

అయితే మనం కొద్ది సమయం పెట్టాలి. అదెలాగో చూద్దాం.

మనం యెక్కువ సమయం మనం పనిచేసే చోట గడుపుతాం.     ఆ ప్రదేశాన్ని మనం యెలా పెట్టుకుంటాం.

కిటికీలు టేబుళ్లు ఫైల్స్‌ కుర్చీలు యిలా యెక్కడ పడితే అక్కడ దుమ్ము ధూళి పేరుకున్న పేరుకొని వుంటే చూడటానికి బాగోదు కదా. ఆరోగ్యానికి హాని కూడా. అలా కాకుండా పరిశుభ్రంగా పెట్టుకుంటే చేతికే కాదు మన సుకీ దుమ్ము అంటదు. మనమన వుద్యోగానికి సంబంధించిన విషయాలతో గోడ మీద నోటీస్‌ బోర్డ్‌ నిండి వుంటుంది. పోద్దస్త్తమాను వాటినే చూడాలంటే యేం బాగోదు. వొక గోడ మీద పువ్వులు పచ్చిక మైదానాలు వున్న వొక క్యాలేండర్‌ పెట్టుకోవచ్చు. పోస్టర్‌ అతికించవచ్చు. స్ఫూర్తి దాయకంగా వుండే కొటేషన్స్‌ని వారానికోకటో రోజుకొకటో పెట్టుకోవచ్చు. వో చిన్ని కుండీలో వొక మనీ ప్లాంట్‌ ని పెట్టుకోవచ్చు.

మన టేబిల్‌ పై లేదా పనిచేసే ప్రదేశంలో వొక చిన్ని పూలరెమ్మనో పూలగుత్తి మనమే అందుబాటులో వున్న పూలతో చేసి వో చక్కని వాజ్‌ లో పెట్టుకోవచ్చు. మనం మన టీ తాగే సమయాన్నిటీని ఆస్వాదిస్తూ చిన్నిచిన్ని జోక్స్‌ని చెప్పుకొంటూ తోటి ఉద్యోగస్థులతో  ఆహ్లాదంగా మార్చు కోవవచ్చు.

అలానే రోజు వారి జీవితంలో కాసిన్ని పాటలు వినటం.

సినిమాల్లోవి, లలిత సంగీతం, జానపదాలు, కీర్తనలు వారివారి అభిరుచికి తగినవి వినటం మనకి సంతోషమే కాదు... కొత్త శక్తినిస్తుంది సంగీతం.

అలానే మన మనసు శరీరం వేరు కాదు. మన ఆలోచనలు, మనలోని సంఘర్షణలు, సంతోషాలు మన శరీరంపై రిఫ్లెక్ట్‌ అవుతాయి. చాలసార్లు అందరి పనులకి ఫస్ట్‌ ప్రయారిటీ యిచ్చే మనం మనకి సంబంధించి శరీరంపై శ్రద్ధ పెట్టం. యింటి పని వేరు వ్యాయామం వేరు.  కొద్దిసేపైనా మనం యోగానో నడకో సైకిలింగ్‌ స్కిప్పింగో యేదోవొక రోజు వారి వ్యాయామం చెయ్యడానికి టైం పెట్టుకోవాలి. ఆ ఫిట్‌నెస్‌ మనకి కాన్ఫిడెన్స్‌ని యిస్తుంది. మనసు యేకాగ్రతకు కాసేపు మెడిటేషన్‌ చెయ్యవచ్చు. సూర్యోదయాన్ని నిశ్శబ్ధంగా చూడొచ్చు. యెవ్వరితో నిమిత్తం లేకుండా పూల చెట్టల్లనో కూరగాయ మొక్కలనో పెంచవచ్చు. నాటిన మందారమో గులాబీనో యే రంగు పూలు పూస్తుందోనని తదేకంగా ఆ మొక్కలనే చూడవచ్చు.

యివన్నీ రోజువారి అలజడుల నుంచి మనలని శక్తివంతంగా నిలబెట్టేవి. సవాళ్ళని యెదుర్కొనే స్థిత ప్రజ్ఞాతని యిచ్చేవే.

మరి మనలో వూహలు యెగరడానికో, చిగురులు వెయ్యడానికో కొత్త లోకాలు మనకి కావాలి కదా. అవి యెక్కడ నుంచి వస్తాయి.  యెవరికైనా అవి పుస్తకాల నుంచి, కొత్త ప్రదేశాలకి ప్రయాణించటం వల్ల వస్తాయి.

ప్రయాణాలు యెన్ని చెయ్యగలం. వొకటో రెండో యేడాదికి చెయ్యగలం. కానీ పుస్తకాలు మనకి యెల్లలు లేని ప్రపంచాల్ని మన ముందుంచుతాయి. ప్రేమ, కరుణా, సానుభూతి, క్షమ, సమభావం మొదలైనవి నిండుగా తొణికిసలాడే మనలాంటి జీవితాలు, మన పొరుగువారి జీవితాలు మరెన్నో జీవితాలు, అరణ్యాలు. మైదానాలు, తీరప్రాంతాలు, కొండలు, నదీపరివాహిక గ్రామాలు, అమెరికా, ఆఫ్రికా రష్యా యిలా ప్రపంచమంతా మన రెండు చేతుల్లోకి వచ్చేస్తే మనం యెన్నెన్ని వూహలు వూయలలూగ వచ్చో కదా.

మరి యీ పుస్తకాలని యెక్కడ నుంచి పోగేసుకోవాలి. యెన్నని పట్టుకోవాలి. మనకి అంత తీరుబాటు యేది. అందుకే మనం మన వర్క్‌ ప్లేస్‌ లోనే వొక చిన్ని లైబ్రేరీని యేర్పాటు చేసుకోవాలి. దానికి సంబంధించిన రూల్స్‌ రెగ్యులేషన్స్‌ని యేర్పాటు చేసుకోవాలి. మనకి అలాంటి వొక సదుపాయం వుంటే చదవటం ఆపేసిన వాళ్ళు తిరిగి చదువుతారు. కొత్తగా కొంతమందికి చదవాలనే ఆసక్తి వస్తుంది. 

మనం మన చుట్టూ ప్రపంచంతో అప్‌డేట్‌గా వుండకపోతే మనం మన పనిని సమర్ధవంతంగా నిర్వర్తించలేం. మనుషుల స్వభావాలు ప్రవర్తనలు యెలా రూపొందుతాయి లేదా యెలా రూపాంతరం చెందుతాయో అనే అవగాహన పెరిగితే మనం అనేక విషయాలని      మదువుగా ఆలోచించగలుగుతాం.

వేగంగా కదిలే కాలంలో మనవి అయిన మ దువైన సమయాలని అందుకోవటం మన చేతుల్లోనే వుంది కదా. వూహలకే మనసుంటే వుదయపు నడకలో పచ్చని తోటల వెలుగునీడల్లో వొక నెమలి, సాయంత్రపు నడకలో మల్లెపూల సుగంధమో, వెన్నెలో మనకి తోడుగా వున్నాయని వూహించుకొంటూ నడిస్తే దూరాలు వేగంగా కదిలిపోవా.

కుప్పిలి పద్మ

ప్రముఖ తెలుగు రచయిత్రి

హైదరాబాద్‌